THẬP CẨM SẤY VÀ XU HƯỚNG ĂN CHAY TỐT CHO SỨC KHỎE

Xu hướng ăn chay ngày càng phổ biến với không chỉ người Việt Nam ở nhiều độ tuổi khác nhau và hầu như rất nhiều người lớn tuổi khắp thế giới có xu hướng chuyển sang ăn chay vì chế độ ăn cháy phi đạm động vật rất tốt cho sức khỏe. Thập cẩm sấy là một trong những món ăn vặt và là món ăn chay tốt cho sức khỏe đang ngày càng được ưa chuộng với giới trẻ ngày nay. 

Ăn chay với thập cẩm sấy

Từ “chay” của ta bắt nguồn từ chữ “trai” trong tiếng Hán, có nghĩa là giữ cho lòng dạ thanh tịnh để đạt đến một trạng thái tinh thần nào đó. Khái niệm ăn chay đề cập tới trong sách vở thường được hiểu là “không ăn thịt, cá hoặc bất cứ thức ăn nào có nguồn gốc động vật.” Như vậy người ăn chay chỉ ăn rau, trái, các loại hạt, củ… được thu hái từ thực vật trong đó có món Thập cẩm sấy được tạo thành từ rất nhiều các loại rau củ sấy khô. Ăn chay đã được thực hiện từ nhiều ngàn năm. Những năm gần đây phong trào không ăn thịt, chỉ ăn rau trái được nhiều người quan tâm, ngay cả các nhà nghiên cứu khoa học và giới y học. Và do có nhiều kết quả tích cực mang lại sức khỏe đã được chứng minh, nên việc ăn chay hiện đang được rất nhiều ngưới áp dụng.

Được chế biến từ các loại Rau, Củ, Quả xanh ngon như: chuối, khoai lang, khoai môn, mít, cà rốt, khổ qua ….. Món Thập cẩm sấy khô là món quà ngon và hấp dẫn cho mọi du khách khi đặt chân đến thành phố ngàn hoa – Đà Lạt. Từ thiết bị sấy tiên tiến hiện đại nên giữ được hương vị tự nhiên của quả, độ thơm, ngon, giòn và rất hợp khẩu vị, món thập cẩm sấy khô cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, muối khoáng thiết yếu cho cơ thể từ nguyên liệu 100% động vật phù hợp với người ăn chay trường hoặc những người có xu hướng ăn uống tốt cho sức khỏe.

Ngày nay , thập cẩm sấy không chỉ được chế biến và tiêu thụ tại Đà Lạt, nhờ các ngành thương mại và khoa học kỹ thuật chế biến thực phẩm được phát triển mà rau củ quả thập cẩm sấy đã đi đến nhiều địa phương trong và ngoài nước , mang đến cho người tiêu dùng một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe 

Những lý do nên ăn chay với thập cẩm sấy 

 Người ăn chay có thể do nhiều động lực, lý do khác nhau. Nói chung, có thể kể ra những lý do phổ biến nhất như sau đây:

• Ăn chay vì lòng nhân từ: Những người ăn chay vì lòng nhân từ chủ trương làm giảm sự đau khổ của súc vật cũng như không giết chúng để làm thức ăn cho con người. Bởi theo người yêu và đấu tranh cho sự sống của động vật  , súc vật cũng có cảm xúc như con người, là những người bạn thông minh và hữu dụng cho đời sống con người. Vì thế việc nuôi nhốt động vật trong những chuồng, nuôi béo bằng thực phẩm nhiều hóa chất, rồi đưa tới lò giết không nương tay là đi ngược với nhân đạo .Vì thế, họ cho rằng giết súc vật để ăn thịt là hành động tàn ác nên thay vào đó con người có thể ăn các món ăn hoàn toàn từ thực vật , rau củ và trong đó tự nhiên nhất chính là rau củ thập cẩm sấy , vừa tươi ngon , vừa không gây hại đến động vật 
• Ăn chay vì lý do tôn giáo: Một số tôn giáo dạy tín đồ ăn chay như một trong các phương thức tu tập. Các vị tu sĩ giảng rằng sinh vật nào cũng có sự sống, cũng đáng quý như nhau nên giết một loại này để nuôi một loại khác là trái với đạo lý. Người ăn chay trường chỉ ăn rau, củ, trái cây và uống nước thiên nhiên trong đó có rau củ quả sấy với uống trà . Cuộc sống đơn giản như thế giúp họ nuôi dưỡng các điều lành và phát triển tình thương bao la tới mọi sinh vật.
• Ăn chay vì sở thích: Những người có sở thích ăn chay muốn tận hưởng hương vị đặc biệt nhẹ nhàng và dễ tiêu của rau trái cũng như tránh được các bệnh nhiễm độc do thịt, cá gây ra. Chẳng hạn như bệnh bò điên hoặc lở mồm long món ở động vật , hay dự lượng thuốc bảo quản trong cá tôm… Cũng có người ăn chay vì thói quen gia đình hoặc ảnh hưởng của bạn bè. Bên cạnh bữa ăn chay chính, các món ăn vặt cũng dần chuyển sang món chay và rau củ quả thập cẩm sấy khô ngày càng được phổ biến vì giữ được hầu hết chất dinh dưỡng trong rau củ quả. 
• Ăn chay vì ích lợi cho sức khỏe: Ảnh hưởng tích cực của việc ăn chay đến sức khỏe con người gần đây đã được ngày càng nhiều các nhà  nghiên cứu chứng minh và những kết quả đã được công bố luôn luôn khích lệ người ăn chay. Vì thế, rất nhiều người ở phương Tây hiện áp dụng việc ăn chay chỉ vì muốn tốt cho sức khỏe, tránh được nhiều được nhiều bệnh ngặt nghèo đang phát triển tràn lan trong các xã hội công nghiệp. Họ thấy rõ tác hại của việc ăn nhiều thịt động vật giàu chất béo, cùng với những chất phụ gia luôn dễ dàng gây bệnh cho cơ thể nhất là trong thức ăn nhanh. Cũng vì lý do này mà thập cẩm sấy khô nhiều vị Việt Nam đã xuất khẩu được đến nhiều nước phương tây trở thành món bánh ăn cùng trà chiều rất được yêu thích ở các nước châu Âu thay cho bánh làm bằng bơ sữa động vật.

Thành phần và giá trị dinh dưỡng của thập cẩm sấy nhiều vị : 

Thập cẩm sấy nhiều vị Việt Nam rất đa dạng về nguyên liệu thành phần , mang đến giá trị dinh dưỡng đa dạng cho người dùng . Thập cẩm sấy nhiều vị làm chủ yếu từ 3 nguồn nguyên liệu chính là quả, rau và củ. Một số nguyên liệu phổ biến được yêu thích nhất vì có hương vị dễ ăn có thể kể đến như 

• Chuối: Chuối sấy , đặc biệt là chuối sứ sấy là loại loại thực phẩm giàu Potassium và ít Sodium có khả năng làm giảm nguy cơ máu cao và đột quị, là nguồn năng lượng tốt nhất cho những hoạt động hàng ngày của con người , nhất là giới vận động thể thao hoặc lao động cường độ cao , và có tác dụng ngăn ngừa bệnh về huyết áp. 
• Mít: là loại quả sấy được nhiều người yêu thích nhất hiện nay. Với nguyên liệu từ mít giống Thái, Mít sấy cung cấp đầy đủ các vitamin và khoáng chất tự nhiên như Vitamin C giúp tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể, chất xơ giúp để hỗ trợ sức mạnh tiêu hóa bình thường của cơ thể. Ngoài ra, Mít sấy giòn rất giàu lignans và saponin có tác dụng  giúp ngăn ngừa bệnh ung thư. Có thể nói rằng ăn mít sẽ giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh– ngừa bệnh ung thư trong cơ thể, giúp giữ cho làn da khỏe mạnh, làm chậm quá trình lão hóa.
• Khoai sấy: Có rất nhiều loại khoai với màu sắc bắt mắt và hương vị thơm ngon khác nhau được dùng để sấy khô tạo thành món thập cẩm sấy hấp dẫn như khoai mật, khoai tây ,…  Đặc biệt với  khoai lang tím trở thành món ăn dân dã của nhiều gia đình. Đây là thực phẩm có nguồn gốc từ Nam Mỹ, họ hàng xa với cây khoai mỡ và khoai tây. Khoai lang tím giàu kali, tinh bột, axit amin, vitamin, chất xơ, nhiều nguyên tố vi lượng nên có nhiều lợi ích về mặt sức khỏe mà qua quá trình sấy khô , các loại khoai vừa giữ được chất dinh dưỡng , vừa đảm bảo độ giòn như snack để ăn mãi không ngán
• Cà rốt: là nguồn cung cấp  lượng carotene quan trọng với cơ thể có tác dụng  chuyển hóa dễ dàng thành vitamin A ở ruột và gan. Cà rốt bên cạnh dùng làm thực phẩm còn là một công dụng trong chữa bệnh, làm thực phẩm chức năng và là loại thực phẩm tốt cho phụ nữ trong thời kỳ sinh nở và trẻ em 

Bên cạnh đó , có nhiều loại rau củ có tác dụng tốt cũng được nhiều đố tượng yêu thích như khổ qua sấy có tác dụng giảm huyết áp , đậu bắp sấy , bắp cải tím sấy giàu protein, nhiều dinh dưỡng, không có cholesterol Các vi chất như: canxi, kali, ma giê, folate và acid alpha – linolenic, Vitamin A, B1, B3, B6, B9, C, K,   … Mặc dù không là thành phần chính của món thập cẩm sấy nhưng cũng khiến nhiều người thích thú với hương vị có phần đặc biệt và tác dụng cực kỳ tốt với sức khỏe . 

Lợi ích của việc ăn vặt chay với thập cẩm sấy nhiều vị

Về những tác dụng tích cực của ăn chay nhiều rau củ  đối với sức khỏe, chuyên gia dinh dưỡng Johana Dwyer của Đại Học Y Khoa Tufts ở Boston cho biết: “Có nhiều chứng cứ  cho thấy ăn rau trái rất tốt để làm giảm nguy cơ mập phì, táo bón, ung thư phổi và ghiền rượu. Cũng có bằng chứng chứng minh việc ăn chay giúp giảm thiểu các  nguy cơ về cao huyết áp, bệnh động mạch vành, tiểu đường loại II, sạn túi mật. Một số bằng chứng khác cũng cho là rau trái có thể giảm nguy cơ ung thư vú, bệnh nang chi ruột, ung thư ruột già, sạn thận, loãng xương, hư răng.”

Mặc dù chưa có bằng chứng rõ ràng là ăn chay có thể giúp con người tăng thêm tuổi thọ, nhưng nếu ăn chay đủ dinh dưỡng thì cũng tốt cho sức khỏe và không có nguy cơ suy dinh dưỡng như nhiều người vẫn lầm tưởng. Một số lợi ích cụ thể của việc ăn chay trong đó có ăn rau củ quả sấy có thể được kể ra như sau:

• Giảm nguy cơ mắc bệnh tim: Rau củ quả và rau củ quả thập cẩm sấy khô không chứa cholesterol và chất béo bão hòa là nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch, vữa xơ động mạch, nhồi máu cơ tim. Nhiều nghiên cứu cho hay, nếu giảm cholesterol trong máu xuống 10% thì nguy cơ bệnh động mạch vành sẽ giảm đến 30 do khi cholesterol giảm sẽ đưa tới giảm các mảnh xơ vữa bám vào thành động mạch. Kết quả một nghiên cứu mang tên Oxford Vegetarian Study ở Anh được công bố năm 1994, thực hiện trong 12 năm với đối tượng nghiên cứu là 6,000 người ăn chay và 5,000 người ăn thịt, cho thấy bệnh động mạch vành ở nhóm ăn chay thấp hơn nhóm kia tới 28%.
• Giảm nguy cơ béo phì: Nghiên cứu của Hiệp Hội Y Khoa Anh Quốc (British Medical Association) cho hay người ăn chay thường có trọng lượng cơ thể vừa phải hơn so với những người ăn nhiều thịt, cá. Do rau củ quả sấy khô có rất ít chất béo và nhiều chất xơ với rất ít calori, làm cho người ăn mau no nên không ăn quá nhiều.
• Ít bị rối loạn tiêu hóa: Ăn rau trái đã được chứng minh là rất tốt để không bị táo bón và bị bệnh chi nang ruột (diverticulosis) do có nhiều chất xơ kích thích vi khuẩn lợi ruột hoạt động và tăng cường thải chất độc.  Nhà nghiên cứu J. S. Gear nhận thấy chỉ có 12% người ăn chay bị bệnh này trong khi tỷ lệ mắc bệnh này ở người không ăn chay là 33%. 
• Giảm nguy cơ bị cao huyết áp: Các chuyên gia dinh dưỡng F.M. Sacks và B. Armstrong nhận thấy người ăn chay có huyết áp thấp hơn người không ăn chay.Một chuyên gia dinh dưỡng khác thấy ăn chay cũng có thể làm giảm huyết áp ở người đang bị bệnh cao huyết áp. Hiện tượng này được giải thích là có thể do ăn chay người ta ít mập béo hoặc do ăn rau trái có ít muối, hoặc cũng có thể do người ăn chay thường có nếp sống điều độ, lành mạnh hơn. Để làm được điều này , tốt nhất nên ăn trái cây rau củ tươi , hấp hoặc tại các vùng có khí hậu khắc nghiệt ít trồng được rau củ thì thập cẩm sấy là lựa chọn tốt nhất để giữ nguyên dưỡng chất rau củ có được
• Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư: Đã có nhiều chứng minh là việc ăn uống có nhiều liên hệ nhân quả với các loại ung thư. Giáo Sư Tim Byers thuộc trường Đại Học Colorado ở Denver cho biết: “Nhiều luận cứ khoa học cho rằng trái cây và rau là những thành phần có khả năng bảo vệ cơ thể đối với tất cả bệnh ung thư tiêu hóa và các ung thư do hút thuốc lá gây ra.” Bệnh ung thư vú cũng ít hơn ở những phụ nữ ăn chay do nhiều động vật được nuôi bằng thực phẩm GMO để động vật sớm trưởng thành còn rau củ không được nuôi bằng thức ăn tăng trưởng , đồng thời rau trái làm thay đổi lượng kích thích tố nữ estrogen trong máu và làm thiếu nữ chậm có kinh lần đầu, và sự trễ kinh lần đầu này đã được coi như là có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú.

Lời kết: 

Có thể thấy rằng , thay vì ăn thịt thì ăn chay là một liệu pháp dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe và có tính nhân đạo cao . Mặc dù là món ăn vặt nhưng rau củ thập cẩm sấy nhiều vị là món ăn vặt tốt cho sức khỏe mà bạn không thể bỏ qua trong danh sách các món ăn vặt của mình. Tùy vào khẩu vị mỗi người mà bạn có thể bổ sung các loại nguyên liệu khác nhau trong món thập cẩm sấy để tạo ra món ăn hợp với khẩu vị chính bản thân mình và gia đình bạn nhé